بیماری تب خونریزی دهنده کریمه و کنگو(CCHF)

بیماری تب کریمه و کنگو Crimean Congo Haemorhagic Fever که به اختصار CCHF نام دارد، اولین بار در سال ۱۹۴۴ در کریمه (اوکراین) و در سال ۱۹۵۶ در کنگو (زئیر) در قاره آفریقا شرح داده شد. بیماری تب خونریزی دهنده ­ی کریمه و کنگو (CCHF) نوعی بیماری ویروسی است از گروه آربو­­ ویروس از خانواده ­ی بونیاویریده که بین انسان و حیوان مشترک است و به صورت ناگهانی شروع می ­شود.

دوام ویروس:

مقاومت ویروس در برابر حرارت کم است و در دمای ۵۶ درجه سانتیگراد به مدت ۳۰ دقیقه از بین می ­رود و در خون به مدت ۱۰ روز در دمای ۴۰ درجه سانتیگراد باقی می­ ماند. ویروس در برابر ضدعفونی کننده ها به ویژه ترکیبات اسیدی مقاومت ندارد بنابراین در محیط اسیدی ایجادشده بعد از جمود نعشی در گوشت از بین می­رود.

راه‌های انتقال تب کریمه و کنگو:

ویروس از طریق کنه سخت از جنس هیالوما که بر روی بدن احشام زندگی می­ کنند انتقال پیدا می­ کند. این ویروس از طریق تماس مستقیم با خون و ترشحات بدن بیمار و لاشه حیوانات آلوده سبب ایجاد همه گیری های متعدد می­شود. همچنین از طریق مصرف گوشت های آلوده از طریق ذبح دام غیرمجاز و تنفس در تماس با دام های آلوده می ­تواند انتقال پیدا کند. درواقع مخزن این بمیاری، کنه های سخت هیالومائی هستند و این بند­پا قادر است ویروس را از طریق تخم خود به نسل بعدی هم انتقال دهد.

علائم بیماری تب کریمه و کنگو:

علائم بیماری تب خونریزی دهنده ­ی کریمه و کنگو شامل تب، سردرد، درد عضلانی، استفراغ، بی­حالی، خونریزی و مرگ در صورت تاخیر در مراجعه است.

ناقل های بیماری:

از طریق گوش یا له کردن کنه روی پوست دارای روزنه و یا باز بودن زخم انتقال بیماری تب کریمه و کنگو صورت می گیرد.

                       مهره داران   :      سگ، جوندگان، جوجه تیغی، دام

                        پرندگان      :       ناقل غیرمستقیم زیرا باعث انتقال کنه به دیگران (حیوانات- انسان) می­شود.

                       حشرات      :     با تغذیه خون آلوده به CCHF

 اِپیدمیولوژی:

این بیماری در اکثر مناطق آفریقا، اروپای شرقی، خاورمیانه (بخصوص ایران و عراق) و پاکستان و هندوستان مشاهده می­شود. تب کریمه و کنگو اخیرا در ایران شایع گردیده است و طی سال های ۱۳۷۸ تا ابتدای سال ۱۳۸۱ حداقل ۲۲۲ مورد مشکوک به بیماری گزارش شده است. که در این موارد ۸۱ نفر با مثبت بودن تست IgM ، تست الایزا بیماری ثابت شده است.

مراحل بیماری:

۱.دوره کمون بیماری: ۳-۱ روز و حداکثر ۹ الی ۱۳ روز است.( در دام ها ۳ تا ۱۲ روز و در انسان ۳ تا ۹ روز).

۲.مرحله قبل از خونریزی: این مرحله ۱ الی ۷ روز طول می­کشد و شامل تب، ضعف، سردرد شدید، لرز، درد شدید در ناحیه پشت و کمر و پاها و گیجی و کوفتگی، بی اشتهایی، تهوع و استفراغ بدون ارتباط با غذا خوردن، اسهال و درد شکم و … می شود که البته ممکن است تنها بعضی از علائم در فرد دیده شود.

۳.مرحله خونریزی دهنده: معمولا بیماری در روز ۳ تا ۵ شروع می ­شود و ۱ تا ۱۰ روز طول می­کشد. خون ریزی در مخاط ها و پتشی در پوست، هماتوم و سایر پدیده های خونریزی دهنده مثل ملنا، هماتوری، خونریزی از بینی و لثه دیده می­شود. لازم به ذکر است که گاهی خونریزی قابل دید مراقبین بیمار نیست که یکی از علائم تاخیر در تشخیص است.

تشخیص بیماری:

تشخیص بیماری بر اساس علائم بالینی، سرولوژی و یا کشت ویروس،  PCR خون جهت یافتن ویروس عامل بیماری میسر است و برای درمان آن علاوه بر اقدامات حمایتی جهت اصلاح شوک  DIC می­توان از داروی اختصاصی استفاده کرد.

مورد مشکوک بیماری دارای تب ناگهانی، سردرد، درد عضلانی، خونریزی به همراه یک یافته­ی اپیدمیولوژیک در دو هفته قبل از شروع علائم است و مورد محتمل به این صورت است که فرد مشکوک دارای بلاکت کمتر از ۰۰۰/۱۵۰ در میلی لیتر یا کاهش ۵۰٪ تعداد بلاکت ها طی ۳ روز، لکوپنی یا لکوسیتوز است.

راههای پیشگیری:

۱-نگهداری گوشت و احشای دام حداقل به مدت ۲۴ ساعت در سردخانه یا یخچال پس از ذبح شدن

۲-پرهیز از مصرف جگر، گوشت دام به صورت خام یا نیمه پز (مهم ترین علت مرگ و میر)

۳-خرید دام از مکان هایی که مورد تایید دامپزشکی است

۴-ذبح دام در کشتارگاه ها

۵-حفاظت فردی هنگام تماس با دام

۶-عدم جداسازی کنه با دست از سطح بدن دام یا انسان( در این حالت زدن روغن در پشت کنه موثر می­باشد تا تنفس آن قطع شود و کم کم پوست را رها ­کند).

کاری از واحد علمی-فنی شرکت تک نام پندار آریا، مرداد۹۹