عوامل تغذيه‌اي مؤثر بركاهش ضريب تبديل غذايي

ميـزان تبـديل خـوراك مصـرفي مـرغ بـه گوشـت، عامـل اصـلي سودمندي پرورش طيور گوشتي است. ضـريب تبـديل غـذايي مقـدار غذاي مورد نياز براي اضافه شدن يك واحد وزن، شاخص متداولي است كه در صنعت طيور جهت ارزيابي كارآيي نسبي خوراك مورد اسـتفاده پرورش دهندگان قرار مي­‌گيرد. عوامل فيزيولوژيك، عوامـل مـديريتي، موارد مربوط به تغذيه و خوراك طيور، تأثير افزودني هاي خوراك، نيـز كنترل بيماري ­ها و تلفات در مرغداري ها از عوامل اصلي مـؤثر در ايـن زمينه است. در بسياري از موارد پژوهشگران يك نسبت معكوس به نام بازدهي غذا را جهت سنجش تأثير روش هـاي آزمايشـي گونـاگون بـر روي پرندگان مورد استفاده قرارمي‌­دهند. اين نسبت به مفهـوم اضـافه وزن به دست آمده بر حسب واحد وزن به ازاي يك واحد غـذاي مصـرف شده است.

استفاده آنزیم در تغذیه طیور

امـروزه از آنـزيم ­هـا در تغذيـه دام بـه طـور وسـيعي اسـتفاده مي­ شود. به ويژه در كشورهايي شبيه كانادا كه جو، يولاف، گنـدم و چاودار را در جيره طيور و خوك در حد زيادي استفاده مي­ كننـد. آنزيم ­ها كاتاليزورهاي بيولوژيكي هستند كه قادر بـه هيـدروليز و خنثي كردن اثرات منفي حاصل از تركيبات ويسكوزیته ايـن غـلات هستند، كه نتيجه آن افزايش بازدهي مصرف غذا، افزايش سرعت رشد و كاهش آلودگي محيطي ناشي از دفع كود و گازهايي نظير آمونياك اسـت از طرفـي هـم گـزارش شـده است كه اضافه كردن آنزيم ­ها به جيره طيور باعث تأثير قابل تـوجهي در بهبود ضريب تبديل غذايي مي ­شـود.

يكـي از آنزيم­ هايي كه بر ضريب تبديل غذايي تأثيرگذار است، آنزيم فيتاز است. فيتاز آنزيمي است كه واكنش هيـدروليز فيتـات را كاتـاليز مي ­كند. نلسون و همكـاران (1968) اولـين كسـاني بودنـد كـه فيتاز توليد شده در كشت آسپرژيلوس فيكيوم را به كنجاله سـويا افزودند و به مدت 2 الي 24 ساعت در دماي 50 درجه سانتي‌گراد قرار دادند و پس از خشك كردن، فرآورده را در جيره جوجه ­هـاي يك روزه مورد اسـتفاده قـرار دادنـد. ايـن جوجـه­ هـا نسـبت بـه جوجه­ هاي شاهد كه هـيچ فسـفر معـدني دريافـت نمی­ كردنـد، افزايش قابل ملاحظه­ اي در درصد خاكستر استخوان نشان دادند.

فیتاز

فيتازها خانواده­اي از آنزيم ­ها هستند كه حذف مرحله به مرحله ارتوفسفات معدني از اسيدفيتيك را كاتاليز مي­‌كننـد. ايـن عمـل مي ­تواند در مجراي گوارش و يا در مـواد غـذايي قبـل از مصـرف توســط پرنــده انجــام شــود. آنــزيم فيتــاز يــك فسفومنواســتراز غيراختصاصي متعلق به گروه اسيدفسفاتازها اسـت (Ravindran و همكاران، 1995). (سیمونز و همکاران، 1990) با اسـتفاده از 1000 و1500 واحد فيتازي در كيلوگرم در جيره جوجه­‌هـاي گوشـتي بهبود مشخصي در ضريب تبديل غذايي مشاهده كردند. ايشان تا سن دو هفتگي حتي بـا مقـدار پـايين‌تـري از فيتـاز، در ضـريب تبديل غذايي بهبود مشاهده كردند ولي در سن چهار هفتگي اين اثر مشاهده نشد. همچنين مشاهده شد كه سرعت رشد و ضريب تبديل غذايي جوجه ­هاي گوشتي به سطح فيتاز ميكروبي وابسـته است.

 راويندران و همكاران (1995)، در بوقلمون، بالاترين ضريب تبديل غذايي را در جيره با 0/27 درصد فسفر غيرفيتاتي و بدون فيتـات مشـاهده كردنـد امـا بـا افـزايش مقـدار فيتـاز تـا سـطح 800  واحد فيتازي در كيلوگرم ضريب تبديل غذايي بهبود يافـت و پس از آن به حالت ثابت رسيد. ازطرفـي ديگـر هـم، سـيمونز و ورستيق (1993)،  كريستنسن و همكاران (1982) و سباسـتين و همكاران (1996) گزارش كردند كه استفاده از آنزيم فيتـاز اثـري بـر ضـريب تبـديل غـذايي نـدارد. براسـاس آزمايشـي كـه روي جوجه های گوشتي انجام گرفته اسـت، گـزارش شـده اسـت كـه اضافه كردن آنزيم فيتـاز ميكروبـي حاصـل از قـارچ آسـپرژيلوس نايجر به جيره­ اي كه بـر پايـه ذرت ـ كنجالـه سـويا بـود موجـب افــزايش وزن بــدن، ذخيــره كلســيم و فســفر، مقــدار خاكســتر درشت ني (بهبود معدني شدن استخوان) و‌بهبود رشد‌‌مي­‌شود، اما تأثيري بر ضريب تبديل غذايي ندارد.

برای مطالعه کامل مقاله کلیک کنید.