بیماری نیوکاسل(ND) و علائم آن در طیور

بیماری نیوکاسل یک بیماری مسری است و در سراسر جهان یافت می‌­شود و پرندگان خانگی را هم درگیر می­‌کند. این ویروس جزء خانواده‌ی پارامیکسو­­ ویروس است. این بیماری به سه شکل کنوژنیک(خفیف)، مزوژنیک (متوسط) و یا ولوژنیک که بسیاری به آن بیماری عجیب نیوکاسل می­‌گویند.

فرم پاتوژنیک بیماری، نوعی بیماری است که در سازمان جهانی سلامت حیوانات(OIE) ذکر شده است و در صورت متیلد شدن باید به (IOE) گزارش داده شود.

بیماری نیوکاسل بیشتر از طریق تماس مستقیم، پرندگان بیمار و یا ناقل منتقل می‌شود، پرندگان آلوده ممکن است ویروس را در مدفوع خود ریخته و محیط زیست را آلوده کنند. انتقال پس از آن می‌تواند با تماس مستقیم با مدفوع و ترشحات تنفسی و یا غذای آلوده، آب، تجهیزات و لباس‌های انسانی صورت گیرد. ویروس‌های بیماری نیوکاسل می‌توانند برای چندین هفته در محیط به خصوص در هوای خنک زنده بمانند.

انتقال بیماری:

به طور کلی، ویروس در طی دوره جوجه کشی و برای مدت کوتاهی پخش می‌شود. پرندگانی که از خانواده کبوترها هستند می‌­توانند ویروس را به طور متناوب و به مدت یک سال ویروس را دفع کنند. همچنین نشان داده شده است که پرندگان وحشی دیگر مانند کورورانت‌ها باعث شیوع بیماری در طیور خانگی می‌­شوند. ویروس نیوکاسل در تمام قسمت های لاشه پرنده آلوده وجود دارد.

بیماری نیوکاسل، بیماری مسری است. هنگامی که ویروس به یک گله ی مستعد معرفی می­‌شود تقریبا طی دو تا ۶ روز همه‌ی پرندگان آلوده می‌­شوند.

خطر بهداشت عمومی:

بیماری نیوکاسل یک بیماری زئونوز مینور است و می­‌تواند باعث ایجاد ورم ملتحمه در انسان شود اما به طور کلی این بیماری بسیار خفیف و محدود کننده است.

علائم بالینی:

این بیماری علائم بالینی گسترده ای دارد که به نوع ویروس، گونه پرندگان آلوده، سن میزبان( پرندگان جوان بیشتر مستعد مبتلا شدن هستند)، عفونت‌های هم زمان در سایرارگانیسم های بدن، استرس محیط و ضعیف بودن سیستم ایمنی بدن بستگی دارد.  در بسیاری از موقعیت ها که عفونت همراه با ویروس بدخیم بوده است، پرندگان مبتلا با داشتن کمترین علائم بالینی مرده اند. این بیماری بسیار سریع علائم ظاهری را بین ۲ تا ۱۲ روز نشان می‌­دهد و به سرعت در گله شیوع پیدا می­‌کند. برخی ویروس‌ها به سیستم عصبی و برخی دیگر به دستگاه گوارش حمله می­‌کنند.

علائم بالینی شامل موارد زیر است:

• علائم تنفسی: نفس نفس زدن(gasping)، سرفه، عطسه، خس ­خس کردن
• علائم عصبی: لرزش، بال و پاهای فلج، گردن پیچ خورده، اسپاسم، فلجی
• علائم گوارشی: اسهال

ممکن است افت جزئی یا کامل در تولید تخم ­مرغ رخ دهد. تخم مرغ ممکن است از نظر رنگ، شکل یا سطح غیرطبیعی باشد و آلبومن آبکی داشته باشد. مرگ و میر در گله متغیر است ولی می ­تواند تا ۱۰۰٪ باشد.

تشخیص:

ND می‌­تواند یک تصویر بالینی بسیار شبیه به آنفولانزای مرغی داشته باشد برای همین تست آزمایشگاعی برای تایید تشخیص مهم است.

پیشگیری و کنترل:

واکیسیناسیون در همه‌ی کشورها به جز چندین کشور که تولیدکننده مرغ در مقیاس تجاری هستند روش پیشگیری است. به منظور اینکه یک کشور نشان دهد که عاری از ND است، پیروی از دستورالعمل های OIE لازم است. سرانجام تولیدکنندگان طیور برای جلوگیری از هجوم این بیماری باید روش‌های ایمنی موثر را اجرا کنند که در برنامه سازمان جهانی سلامت حیوانات (OIE) ذکر شده است.

زمانیکه بیماری در یک منطقه شیوع پیدا می­‌کند سیاست هایی برای کنترل انجام می‌شود که شامل:

• انزوای شدید یا قرنطینه شیوع
• معدوم کردن همه‌ی پرندگان آلوده و یا در معرض خطر (OIE)
• ضدعفونی کردن محیط آلوده
• دفع مناسب لاشه‌ها(IOE)
• کنترل آفت گله
• ۲۱ روز قرنطینه و محرومیت از شروع مجدد دوره
• جلوگیری از تماس با پرندگانی که از نظر سلامت ناشناخته اند
• کنترل دسترسی به فارم های طیور

تاریخچه بیماری:

این بیماری در سال ۱۹۲۶ در اندونزی کشف شد اما در سال ۱۹۲۷ به نام New castle-ontyne در انگلستان رخ داد.

پرندگان وحشی تهدیدی برای انتقال این ویروس و میزان ایمنی در مراکز طیور هستند. ویروس با سرعت بسیار شدیدی در سلول‌های سرطانی انسان تا سلول‌های سالم تکثیر می­‌شود و می‌­تواند سلول‌های میزبان را از بین ببرد؛ این ویروس به صورت تجربی در درمان سرطان استفاده می­‌شود.

دستورالعمل های IOE برای نظارت و ریشه کنی بیماری نیوکاسل باعث از بین رفتن این بیماری در بسیاری از کشورها شده است.

منبع: Newcastle Disease