بیماری تب کریمه و کنگو Crimean Congo Haemorhagic Fever که به اختصار CCHF نام دارد، اولین بار در سال 1944 در کریمه (اوکراین) و در سال 1956 در کنگو (زئیر) در قاره آفریقا شرح داده شد. بیماری تب خونریزی دهنده ی کریمه و کنگو (CCHF) نوعی بیماری ویروسی است از گروه آربو ویروس از خانواده ی بونیاویریده که بین انسان و حیوان مشترک است و به صورت ناگهانی شروع می شود.
دوام ویروس:
مقاومت ویروس در برابر حرارت کم است و در دمای 56 درجه سانتیگراد به مدت 30 دقیقه از بین می رود و در خون به مدت 10 روز در دمای 40 درجه سانتیگراد باقی می ماند. ویروس در برابر ضدعفونی کننده ها به ویژه ترکیبات اسیدی مقاومت ندارد بنابراین در محیط اسیدی ایجادشده بعد از جمود نعشی در گوشت از بین میرود.
راههای انتقال تب کریمه و کنگو:
ویروس از طریق کنه سخت از جنس هیالوما که بر روی بدن احشام زندگی می کنند انتقال پیدا می کند. این ویروس از طریق تماس مستقیم با خون و ترشحات بدن بیمار و لاشه حیوانات آلوده سبب ایجاد همه گیری های متعدد میشود. همچنین از طریق مصرف گوشت های آلوده از طریق ذبح دام غیرمجاز و تنفس در تماس با دام های آلوده می تواند انتقال پیدا کند. درواقع مخزن این بمیاری، کنه های سخت هیالومائی هستند و این بندپا قادر است ویروس را از طریق تخم خود به نسل بعدی هم انتقال دهد.
علائم بیماری تب کریمه و کنگو:
علائم بیماری تب خونریزی دهنده ی کریمه و کنگو شامل تب، سردرد، درد عضلانی، استفراغ، بیحالی، خونریزی و مرگ در صورت تاخیر در مراجعه است.
ناقل های بیماری:
از طریق گوش یا له کردن کنه روی پوست دارای روزنه و یا باز بودن زخم انتقال بیماری تب کریمه و کنگو صورت می گیرد.
مهره داران : سگ، جوندگان، جوجه تیغی، دام
پرندگان : ناقل غیرمستقیم زیرا باعث انتقال کنه به دیگران (حیوانات- انسان) میشود.
حشرات : با تغذیه خون آلوده به CCHF
اِپیدمیولوژی:
این بیماری در اکثر مناطق آفریقا، اروپای شرقی، خاورمیانه (بخصوص ایران و عراق) و پاکستان و هندوستان مشاهده میشود. تب کریمه و کنگو اخیرا در ایران شایع گردیده است و طی سال های 1378 تا ابتدای سال 1381 حداقل 222 مورد مشکوک به بیماری گزارش شده است. که در این موارد 81 نفر با مثبت بودن تست IgM ، تست الایزا بیماری ثابت شده است.
مراحل بیماری:
1.دوره کمون بیماری: 3-1 روز و حداکثر 9 الی 13 روز است.( در دام ها 3 تا 12 روز و در انسان 3 تا 9 روز).
2.مرحله قبل از خونریزی: این مرحله 1 الی 7 روز طول میکشد و شامل تب، ضعف، سردرد شدید، لرز، درد شدید در ناحیه پشت و کمر و پاها و گیجی و کوفتگی، بی اشتهایی، تهوع و استفراغ بدون ارتباط با غذا خوردن، اسهال و درد شکم و … می شود که البته ممکن است تنها بعضی از علائم در فرد دیده شود.
3.مرحله خونریزی دهنده: معمولا بیماری در روز 3 تا 5 شروع می شود و 1 تا 10 روز طول میکشد. خون ریزی در مخاط ها و پتشی در پوست، هماتوم و سایر پدیده های خونریزی دهنده مثل ملنا، هماتوری، خونریزی از بینی و لثه دیده میشود. لازم به ذکر است که گاهی خونریزی قابل دید مراقبین بیمار نیست که یکی از علائم تاخیر در تشخیص است.
تشخیص بیماری:
تشخیص بیماری بر اساس علائم بالینی، سرولوژی و یا کشت ویروس، PCR خون جهت یافتن ویروس عامل بیماری میسر است و برای درمان آن علاوه بر اقدامات حمایتی جهت اصلاح شوک DIC میتوان از داروی اختصاصی استفاده کرد.
مورد مشکوک بیماری دارای تب ناگهانی، سردرد، درد عضلانی، خونریزی به همراه یک یافتهی اپیدمیولوژیک در دو هفته قبل از شروع علائم است و مورد محتمل به این صورت است که فرد مشکوک دارای بلاکت کمتر از 000/150 در میلی لیتر یا کاهش 50٪ تعداد بلاکت ها طی ۳ روز، لکوپنی یا لکوسیتوز است.
راههای پیشگیری:
1-نگهداری گوشت و احشای دام حداقل به مدت 24 ساعت در سردخانه یا یخچال پس از ذبح شدن
2-پرهیز از مصرف جگر، گوشت دام به صورت خام یا نیمه پز (مهم ترین علت مرگ و میر)
3-خرید دام از مکان هایی که مورد تایید دامپزشکی است
4-ذبح دام در کشتارگاه ها
5-حفاظت فردی هنگام تماس با دام
6-عدم جداسازی کنه با دست از سطح بدن دام یا انسان( در این حالت زدن روغن در پشت کنه موثر میباشد تا تنفس آن قطع شود و کم کم پوست را رها کند).
کاری از واحد علمی-فنی شرکت تک نام پندار آریا، مرداد99