در سال­ های اخیر توسعه واریته­ های با مقادیر کم اسید اروسیک و گلوکوسیونالات کلزا (کانولا)، تقاضا برای روغن آن برای مصارف انسانی و همچنین کنجاله حاصل از آن به عنوان یک منبع پروتئینی در تغذیه دام و طیور را افزایش داده است.

کنجاله کلزا:

 کنجاله کلزا به عنوان یک ماده خوراکیِ با کیفیت، حاوی مقادیر زیادی اسید آمینه ضروری و فسفر (به شکل اسید فایتیک) است و به عنوان یک غذای پروتئینی مطلوب در تغذیه دام و طیور به کار می ­رود.

با این حال استفاده از آن در جیره حیوانات تک معده ­ای و (به خصوص طیور) به دلیل وجود ترکیبات ضدمغذی نظیر،  پلی ­ساکاریدهای غیرنشاسته ­ای(NSP)، سیناپین، اسید فایتیک، ترکیبات فنلی و گلوکوزینولاتها آن محدود است.

این کنجاله دارای هشت درصد لیگنین باند شده با پلی­فنول­ها، ۶-۴ درصد سلولز و ۱۶-۱۳ درصد پلی ­ساکاریدهای غیر نشاسته ای می­ باشد که ۵/۱۴ درصد آن نامحلول و ۵/۱ درصد آن محلول است.

پلی ­ساکاریدهای پکتیکی مانند رامنو گالاگتواورانان از مهم­ترینNSP های موجود در کنجاله کلزا می ­باشند.

بخش عمده­ای (۶۰-۷۰ درصد) از فسفر موجود در کنجاله کلزا به صورت اسید فایتیک است.

این ترکیب می‌­تواند به پروتئین­ ها متصل شده، موجب کاهش حلالیت پروتئین و در نتیجه از دست رفتن آن از طریق مدفوع گردد.

تشکیل کیلات با یون کلسیم، این عنصر را از دسترس آنزیم­ هایی مانند آلفاآمیلاز، پپسین و تریپسین که به یون کلسیم برای فعالیت در بیشتر کشورها از دانه گندم به عنوان منبع اصلی انرژی در جیره طیور استفاده می­‌شود.

گندم در مقایسه با ذرت انرژی قابل متابولیسم کمتری دارد ولی محتوای پروتئین آن بالاتر است.

با این­ حال به دلیل وجود مقادیر بالای NSP­های محلول در آن (آرابینوزایلان ­ها یا پنتوزان­ ها)، استفاده از سطوح بالای دانه گندم در جیره طیور (به ویژه جوجه­ ها) توصیه نمی ­شود.

پلی ساکارید:

پلی ­ساکاریدهای غیرنشاسته ای از جمله ترکیبات ضدتغذیه ای هستند که در بعضی از منابع خوراکی طیور به ویژه غلات، یافت می­ شوند.

وجود مقادیر بالای این ترکیبات در جیره، ویسکوزیتۀ محتویات دستگاه گوارش را افزایش داده و موجب کاهش اختلاط فیزیکی مواد خوراکی در دستگاه گوارش، کاهش سرعت انتشار

آنزیم ها و مواد مغذی، کند شدن حرکت مواد در دستگاه گوارش و افزایش جمعیت میکروبی در روده کوچک و در نتیجه کاهش هضم و جذب مواد مغذی، کاهش مصرف خوراک و کاهش عملکرد می ­شود.

نشان داده شده است که با استفاده از آنزیم در جیره می­توان اثرات منفیNSP ها، الیگوساکاریدها و اسید فایتیک را کاهش داد.

نشان داده شده است که اضافه کردن آنزیم به جیره­ های غذایی بر پایه کنجاله کلزا قابلیت هضم­، NSP ها پلی ­ساکاریدهای محلول و الیگوساکاریدها را افزایش می­ دهد.

تأثیر مثبت استفاده از آنزیم ­های هیدرولیزکننده NSP ­ها بر عملکرد پرندگانی که با جیره­ های حاوی گندم تغذیه شده­ اند گزارش شده است.

با توجه به تنوع ترکیبات ضدمغذی در منابع خوراکی، به نظر می­ رسد که استفاده از ترکیب آنزیمی حاوی کربوهیدرازها، پروتئازها و فیتاز، اثرات بهتری در بهبود عملکرد داشته باشند.

مولتی آنزیم ناتوزیم پلاس یکی از مکمل­ های آنزیمی است که حاوی فیتاز، بتاگلوکاناز، آلفاآمیلاز، سلولاز، همی ­سلولاز، پکتیناز، آمیوگلیکوزیداز، لیپاز، زایلاناز، پروتئاز، اسیدفیتاز، اسیدفسقاتاز و پنتوزاناز می­ باشد.

فرمول جدید آنزیمی، علاوه بر دارا بودن فیتاز حاوی لیپاز نیز می ­باشد.گزارشات محدودی در خصوص اثرات این ترکیب آنزیمی جدید در جیره­ های طیور وجود دارد.

هدف تحقیق:

لذا هدف تحقیق به منظور بررسی اثرات آنزیم ناتوزیم پلاس بر ویسکوزیته دستگاه گوارش، قابلیت هضم پروتئین و میزان انرژی­ زایی دانه گندم و کنجاله کلزا و همچنین جیره­ های حاوی این دو ماده خوراکی در جوجه­ های گوشتی بود.

به همین منظور از ۷۲ قطعه جوجه­ ای گوشتی سویه تجاری آربراکرز در قالب طرح کاملاً تصادفی با شش تیمار و سه تکرار در دو دوره آغازین (۲۱-۱ روزگی) و رشد (۴۲-۲۲ روزگی) استفاده شدند.

جیره­ های آزمایشی عبارت بودند از:

۱- جیره بر پایه ذرت و کنجاله سویا (شاهد)

۲- جیره حاوی ۳۰ درصد گندم

۳- جیره حاوی ۳۰ درصد گندم+ ۱۰ درصد کنجاله کلزا، با افزودن ناتوزایم به مقدار ۳۵۰ گرم در تن به جیره­ های مذکور در مجموع شش تیمار منظور شد.

نتیجه تحقیق:

نتایج نشان داد که با افزودن آنزیم به جیره­ های حاوی گندم و کنجاله کلزا، نسبت بازده مصرف پروتئین و انرژی به طور معنی ­داری بهبود یافت.

آنزیم ناتوزیم پلاس سبب کاهش ویسکوزیته محتویات دستگاه گوارش و بهبود انرژی ­زایی و قابلیت هضم پروتئین دانه گندم و کنجاله کلزا و همچنین جیره­ های آزمایشی شد.

نتایج این آزمایش نشان داد که استفاده از مولتی آنزیم ناتوزیم پلاس در جیره­ های حاوی دانه گندم و کنجاله کلزا، انرژی ­زایی و قابلیت هضم پروتئین و در نتیجه بازده استفاده از انرژی قابل سوخت و ساز و پروتئین جیره را بهبود می‌­بخشد.

استفاده از این آنزیم در جیره ­های حاوی گندم و کنجاله کلزا توصیه می ­شود.

برای مطالعه کامل مقاله کلیک کنید.