در طول دهه گذشته، گنجاندن فیتاز میکروبی در رژیمهای غذایی طیور به طور چشمگیری افزایش یافته است که بیشتر در پاسخ به افزایش نگرانیها در مورد آلودگی محیط زیست توسط فسفر (P) میباشد. ظرفیت این آنزیم خوراک برای آزاد سازی فیتات باند شده به P و کاهش دفع P اکنون کاملاً اثبات شده است. به طور موثر، فیتاز یک منبع P جایگزین و اقتصادی است و از آنجایی که ذخایر فسفات جهانی تجدید پذیر نیستند، این برای حفظ آنها مفید خواهد بود. از طرفی، غلظت فیتات در رژیم غذایی ممکن است با در نظر گرفتن خوراک کم فیتات کاهش یابد. یک احتمال مشخص وجود دارد که فیتات روی پروتئین و بهرهوری انرژی در طیور تأثیر منفی میگذارد در حالی که این تأثیرات توسط فیتاز بهبود مییابد. پاسخ در هضم اسیدهای آمینه پس از مصرف مکمل فیتاز متغیر است و مکانیسمهای اساسی آن کاملاً درک نشده است. تأثیر فیتاز بر استفاده از پروتئین و انرژی ممکن است مثبت تر از آن باشد که به طور کلی درک شده است، اما در صورتی که بتوان نرخ تخریب فیتات بیشتری را به دست آورد، این امر باید به طور فزایندهای مشهود باشد. استفاده عملی فیتاز میکروبی در رژیمهای غذایی طیور، نیازهای غذایی، به ویژه در رابطه با فسفر و کلسیم را دوباره تعریف میکند و بهطور فزایندهای به پرورش طیور در شرایط زیست محیطی پایدار در آینده کمک میکند. با تمرکز بر تحقیقهای بنیادی، که بدون شک در گذشته وجود نداشت، این امر تسهیل خواهد شد.
فیتاز چیست؟
فیتات می تواند توسط فیتازها هیدرولیز شود. سه منبع فیتاز وجود دارد یعنی فیتاز گیاهی، فیتاز روده و فیتاز میکروبی.
(I) فیتاز گیاهی
فعالیت فیتازهای اندوژنوس در مواد غذایی متغیر است. بیشترین فعالیتها در چاودار، گندم و سبوس گندم گزارش شده است. در مقابل ذرت، ذرت خوشهای و دانه های روغنی فعالیت اندوژنوسی بسیار کمی هستند. دادههای منتشر شده در مورد اثرات فعالیت فیتاز گیاهی بر عملکرد حیوانات محدود است.
(II) فعالیت فیتاز روده
وجود فعالیت فیتاز روده در طیور بحث برانگیز است. لیبرت و همکاران (1993) گزارش دادند که فعالیت فیتاز در محتویات چینه دان، معده و رودهی باریک مرغ بسیار ناچیز است. Kornegay (1999) اظهار داشت که اهمیت فیتاز تولید شده توسط میکروارگانیسم موجود در روده بسیار ناچیز است. با این حال Maenz و Classen (1998) گزارش دادند که آلکالین فسفاتاز پرزهای روده می تواند به تخریب فیتات P کمک کند. بالاترین میزان فعالیت آلکالین فسفاتاز در محدوده دیواره روده در دئودنوم بوده و در ژوژنوم و ایلئوم کاهش مییابد.
(III) فیتاز میکروبی:
فیتاز میکروبی را می توان در تعداد زیادی از باکتریها ، مخمرها و قارچها یافت. آسپرژیلوس پرمصرفترین قارچ ها در تولید تجاری فیتاز میکروبی است.
تأثیر بر عملکرد رشد و بازده خوراک
پس از گزارش سیمونز و همکاران (1990)، چند صد تحقیق در مورد اثرات مختلف فیتازهای میکروبی بر عملکرد رشد طیور انجام شده است، که مانع از توجه به صورت مجزا در آنها میشود. به طور پیشبینی شده، ثابت شده است که افزودن فیتاز به رژیمهای غذایی با P کم، باعث افزایش عملکرد رشد میشود. در مطالعه سیمونز و همکاران (1990) ، افزودن فیتاز (1500 FTU kg-1) به رژیمهای غذایی حاوی 5/4 گرم در 1 کیلوگرم در کل فسفر باعث افزایش وزن (733 گرم در مقابل 338 گرم) و بازده خوراک (50/1در مقابل85/1) جوجههای گوشتی از 0 تا 24 روزگی شد. کاباهوگ و همکاران (1999) گزارش کردند برای جوجه های گوشتی از سن 7 تا 25 روزگی افزودن فیتاز (400 و 800 FTU kg-1) به 3/2 گرم در یک کیلوگرم در رژیمهای غذایی بدون فیتات P، افزایش وزن (8/18٪) ، جذب خوراک (0/9٪) و بازده خوراک (9/7٪) شده است. با این حال، پاسخ به فیتاز ارائه شده به میزان 5/4 گرم در 1 کیلوگرم رژیم غذایی بدون فیتات در جوجههای گوشتی ، نسبتاً کمتر بود (افزایش به ترتیب 0/5 ، 0/5 و 0٪) ، با تعامل معنی دار بین سطح بدون فیتات P و افزودن فیتاز برای افزایش وزن. به طور کلی، نتایج حاصل از افزودن فیتاز در خوراک، درصد جذب خوراک و وزنگیری بالاتری را به نسبت بهره وری خوراک نشان می دهد (اونیانگو و همکاران، 2005) و بهادران و همکاران (2011). روزن (2003)، با استفاده از تجزیه و تحلیل چند عاملی بر روی آزمایش تغذیه فیتاز، استدلال میکند که بازدهی خوراک با افزودن فیتاز با گذشت زمان کاهش یافته است، که وی این امر را به دلیل پیشرفت همزمان تغذیه و تکنیک های مدیریتی در پرورش طیور می داند.
تأثیر بر قابلیت هضم اسید آمینه
به نظر می رسد میزان پاسخ اسیدهای آمینه با فیتاز مکمل به ماده مورد استفاده وابسته باشد. این ممکن است مربوط به غلظت، ساختار و محل ذخیره سازی فیتات در یک ماده خاص باشد. راویندران و همکاران (1999) نمونه هایی از کنجاله سویا، کنجاله کانولا، کنجاله پنبه دانه، کنجاله آفتابگردان، ذرت خوشهای، گندم، ذرت، پرداخت برنج و مخلوط گندم را مورد بررسی قرار دادند.در گروه درمان نسبت به گروه کنترل افزایش معنی داری در اسید آمینه ضروری و غیرضروری (٪) مشاهده شد و بیشترین پاسخ در کنجاله سویا، گندم و برنج و سایر مواد تشکیل دهنده مشاهده شد. در مطالعه دیلگر و همکاران (2004)، در گروه درمانی با دو سطح فیتاز (500 و 1000 FTU در یک کیلوگرم) هر دو نوع اسید آمینه ضروری و غیرضروری به طور قابل توجهی نسبت به گروه کنترل منفی افزایش یافت.
منابع :
