با افزایش روز افزون قیمت خوراک، بهترین راه برای جلوگیری از هدر رفتن سرمایه وتثبیت قیمت ها،
استفاده از موادی است که باعث افزایش کارایی خوراک شود.
نسبت تبدیل خوراک (FCR) برای تولید کنندگان بسیار مهم است،
زیرا به طور قابل توجهی برهزینه تولید هر کیلوگرم گوشت تاثیر میگذارد.
هزینه های خوراک می تواند ۴۰ تا ۷۰ درصد از کل هزینۀ تولید را شامل شود که بسته به کشور، نوع دام و خوراک متفاوت است.
صاحبین فارم با بهبود ضریب تبدیل، میتوانند مقدار زیادی از هزینه ها را کاهش داده و تولید به صرفه تری داشته باشند.
این مقاله به بررسی استراتژیهایی برای افزایش کارآیی تبدیل خوراک و روشهای عملی برای کاهش هزینه های خوراک با هدف افزایش تولید می پردازد.
ضریب تبدیل غذایی چیست؟
FCR یکی از پرکاربرد ترین شاخصها برای اندازهگیری راندمان خوراک است.
ضریب تبدیل از تقسیم میزان مصرف خوراک بر میزان افزایش وزن به دست می آید.
این محاسبه در واقع یک محاسبۀ ساده اما بسیار پر کاربرد و مفید است.
همانطور که مشخص است FCR کمتر نشانگر کارایی بهتر خوراک می باشد.
کارایی خوراک به متابولیسم بدن حیوان و به ویژگی های خوراک وابسته است.
تفاوت بین FCR و FCE
FCR و FCE معیارهای کلیدی در فارم ها هستند که برای ارزیابی کارایی خوراک استفاده می شوند،
اما در محاسبه وتفسیر متفاوت هستند.
FCR در واقع نشانگر آن است که برای افزایش یک کیلوگرم وزن حیوان به چه مقدارخوراک نیاز است.
FCR کمتر، نشانگر بهرهوری بیشترو کاهش هزینههای تولید و افزایش سودآوری است.
FCE افزایش وزن در واحد خوراک است. این نسبت، از تقسیم افزایش وزن بر میزان مصرف خوراک به دست می آید.
در واقع معکوس FCR است و مقادیر بالاتر نشان دهنده کارایی بهتر است، زیرا وزن بیشتری در واحد خوراک به دست می آيد.
این معیار به طور خاص توانایی حیوان در تبدیل غذا به گوشت (وزن بدن) را نشان میدهد.
FCR در بیان ویژگی های تجاری کاربرد بیشتری دارد، در حالی که FCE اغلب در تحقیقات و مطالعات علمی استفاده می شود.
از FCR می توان به راحتی متوجه تغییرات و بهبود وزن در ازای خوراک مصرفی شد.
برخی ازعوامل موثر بر ضریب تبدیل خوراک
– انتخاب ژنتیک مناسب، با هدف افزایش رشد و کاهش چربی
– تغذیه مناسب و افزودنیهای مناسب خوراک، به منظور افزایش کارایی خوراک مصرفی
– استرس های محیطی، مثل سرما، گرما و شرایط محیط نگهداری مثل عدم تهویه و یا ازدحام دام ها
– مسائل بهداشتی، مثل بیماری و عدم واکسیناسیون
– شکل و مزه خوراک، که اگر مناسب دام نباشد منجر به کاهش میل به خوردن می شود.
تفاوت FCR و FCE ، و راه های افزایش رشد و سودآوری در پرورش طیور
کیفیت و ترکیبات خوراک
مواد موجود در خوراک داموکیفیت آنها مستقیما بر ضریب تبدیل تاثیرگذار است.
خوراک با کیفیت بالا، مواد مغذی را در سطح بالا نگه میدارد وتامین ویتامین های ضروری، مواد معدنی، پروتئین ها و انرژی لازم برای رشد و سلامت دام را تضمین میکند.
از طرفی بالا بودن هزینه تامین خوراک ممکن است باعث شود، تامینکننده از کیفیت آن کم کند
که این امر موجب کاهش ضریب تبدیل و به دنبال آن کاهش رشد و سود آوری بشود.
افزودن مواد مغذی مثل آنزیم ها، پروبیوتیک ها و… می توانند علاوه بر بهبود رشد، از اتلاف هزینه هم جلوگیری کنند.
علاوه بر این، لیپیدهای رژیم غذایی با تامین انرژی متابولیک و اسیدهای چرب ضروری، نقش مهمی در رشد، نمو و تولید مثل حیوانات دارند.
کیفیت و کمیت چربی ها بر رشد بسیار موثر است،
بدین صورت که کمبود آنها باعث کاهش رشد و تولید و افزایش آنها علاوه بر هدر رفت سرمایه، به محیط زیست نیز آسیب وارد می کند.
شرایط محیطی و مدیریتی
شرایط محیطی و شیوه های مدیریت آن بر رشد و راندمان تولید بسیار موثر است.
حفظ دما، رطوبت و تهویه مناسب برای سلامت دام و طیور و کارایی خوراک ضروری است.
دمای بالا و یا تهویه نامناسب می تواند منجر به استرس حیوان و کاهش مصرف خوراک شود.
ازدحام بیش از حد، رقابت برای استفاده ازمنابع و استرس را افزایش می دهد.
اقدامات ایمنی زیستی و بررسی های منظم بهداشتی برای جلوگیری از بیماری ها بسیار موثر است.
به عنوان مثال جوجه های گوشتی فاقد غدد عرق هستند و برای خنک شدن به نفس نفس زدن متکی میباشند.
اگر به هر دلیلی این نفس زدن بی اثر باشد و منجر به کاهش دمای بدن پرنده نشود،
به دلیل عدم تعادل گردش خون، تنفس و الکترولیت های بدن، پرنده در معرض خستگی و مرگ قرار می گیرند.
علاوه بر این، استرس گرمایی موجب تغییرات هورمونی می شود که مصرف خوراک و راندمان تولید را هم کاهش میدهد.
تاثیر فرمولاسیون مناسب خوراک
انتخاب فرمولاسیون مناسب خوراک برای بهینه سازی FCR در دام، حیاتی است.
خوراک با کیفیت بالا که نیازهای غذایی خاص حیوانات را برآورده کند و جذب مواد مغذی را تضمین کند از عوامل اصلی رشد و راندمان گله است.
فرمولاسیون باید شامل مقادیر متعادلی از مواد مغذی و مناسب برای حمایت از سلامت کلی و بهره وری مناسب باشد.
علاوه بر این، ترکیب مواد افزودنی خوراک، مانند آنزیمها، پروبیوتیکها و اسانسها،
میتواند کارایی گوارشی را افزایش داده و باکتریهای بیماری زا را مهار کنند و FCR را بهبود دهند.
افزودنی های پیشرفته خوراک، مانند سورفکتنت ها و اسانس های گیاهی،
مزایای قابل توجهی در ارتقای سلامت روده و استفاده از مواد مغذی نشان داده اند.
با انتخاب دقیق و تنظیم فرمولاسیون خوراک، تولیدکنندگان دام می توانند، به راندمان بهتر خوراک، کاهش هزینه ها و بهبود عملکرد دام دست یابند، که در نهایت منجر به افزایش سودآوری در دامپروری می شود.
مدیریت و نگهداری محیط رشد
شرایط محیطی مناسب، از جمله تهویه مناسب، دمای مطلوب و رطوبت کنترل شده، نقش به سزایی در سلامت دام و کارآیی خوراک دارند.
اطمینان از فضای کافی و به حداقل رساندن ازدحام به کاهش استرس و رقابت برای منابع کمک می کند، که می تواند تأثیر مثبتی بر FCR داشته باشد.
اجرای بهترین شیوه ها در مدیریت زیست محیطی، مانند تامین آب تمیز و بستر با کیفیت بالا، محیطی پایدار و مساعد برای دام ها ایجاد می کند.
این به نوبه خود، رشد و کارایی تبدیل خوراک آنها را افزایش میدهد.
مدیریت موثر محیط پرورش یک استراتژی کلیدی برای بهبود بهره وری و سودآوری دام، تضمین FCR بهینه، و ارتقای رفاه کلی حیوانات است.
استفاده از روشهای بیوتکنیکال برای افزایش کارایی
روش های بیوتکنولوژیکی برای بهبود کارایی در درجه اول شامل استراتژی هایی مانند تخمیر، اصلاح ژنتیکی و مهندسی آنزیم است.
اصلاح ژنتیکی، ژنومهای گیاهی و میکروبی را تقویت میکند تا انعطافپذیری و ظرفیت تولید آنها را افزایش دهد،
و در نتیجه، کارایی در تولیدات کشاورزی و صنعتی را افزایش میدهد.
مهندسی آنزیم، عملکرد آنزیم را از طریق مهندسی ژنتیک بهینه می کند و سرعت واکنش های شیمیایی را در فرآیندهای صنعتی بهبود میبخشد.
نظارت و تصحیح خوراک
نظارت و تنظیم عرضۀ خوراک یک استراتژی حیاتی برای بهینه سازی تولید دام است.
نظارت منظم شامل:
ارزیابی محتوای خوراک و ارزیابی معیارهای سلامت و عملکرد حیوانات مانند نرخ رشد، مصرف خوراک و بازده تولید است.
کشاورزان می توانند هر گونه کمبود یا عدم تعادل در خوراک را با نظارت دقیق بر این عوامل شناسایی کنند.
تنظیم استراتژی خوراک بر اساس این مشاهدات تضمین می کند، که دام ها، افزودنی های جامع و متناسب با نیازهای خاص آنها را ( که با توجه به ژنتیک، وزن، مرحله فیزیولوژیکی و شرایط محیطی متفاوت است.) دریافت میکنند یا خیر.
این رویکرد فعال به حفظ نسبت تبدیل خوراک بهینه (FCR)، افزایش نرخ رشد و بهبود بهره وری کلی کمک می کند.
اجرای تکنیکهای تغذیه دقیق و استفاده از افزودنیهای پیشرفته خوراک، میتواند از این تلاشها برای ارتقای کارآمدی روده و در نتیجه سلامت حیوانات قوی حمایت کند.
تاثیر نسبت تبدیل خوراک بر سلامت حیوانات
FCR معیاری است که نشان میدهد حیوانات چقدر غذا را به توده بدن یا محصولاتی مانند شیر یا تخم مرغ تبدیل میکنند.
FCR کمتر نشان دهنده راندمان بهتر است، زیرا برای هر واحد خروجی به خوراک کمتری نیاز است.
FCR کارآمد با اطمینان از مصرف بهینه خوراک و به حداقل رساندن استرس بر سیستم گوارش، مستقیماً بر سلامت حیوانات تأثیر میگذارد.
حیوانات با FCR بهبود یافته معمولاً نرخ رشد بهتر، کاهش حساسیت به بیماریها و بهبود عملکرد ایمنی را تجربه میکنند.
علاوه بر این، FCR مناسب با کاهش هزینههای خوراک و کاهش اثرات زیست محیطی مرتبط با تولید دام به پایداری اقتصادی کشاورزان کمک میکند.
بنابراین، حفظ و بهبود FCR از طریق تغذیه مناسب و پیشرفتهای بیوتکنولوژیکی نه تنها سلامت حیوانات را افزایش می دهد، بلکه از شیوه های کشاورزی پایدار و سودآور نیز حمایت می کند.
نرخ رشد و مدیریت وزن
FCR پایینتر نشان می دهد که حیوانات می توانند غذا را به طور موثرتری به توده بدن تبدیل کنند که منجر به نرخ رشد
سریعتر و بهبود مدیریت وزن میشود.
این کارآیی از طریق افزایش جذب مواد مغذی و فرآیندهای گوارشی به دست میآید، که به حیوانات اجازه میدهد سریعتر به وزن بازار یا شرایط بهینه پرورش برسند.
بهینه سازی FCR (با کاهش مقدار خوراک مورد نیاز برای میزان مشخصی از رشد) نه تنها بهره وری را افزایش میدهد،
بلکه هزینههای کلی تولید را نیز کاهش میدهد.
بنابراین، تمرکز بر بهبود FCR از طریق تغذیه و پیشرفتهای بیوتکنولوژیکی برای دستیابی به رشد مطلوب و مدیریت
وزن مطلوب در فارم ضروری است.
عملکرد ایمنی و مقاومت در برابر بیماریها
FCR همچنین نقش مهمی در تأثیرگذاری بر عملکرد ایمنی و مقاومت در برابر بیماری در دام و طیور دارد.
یک FCR کارآمدتر، که در آن حیوانات غذا را به طور مؤثری به وزن بدن تبدیل میکنند، باعث بهبود عملکرد سیستم ایمنی میشود.
این کارآیی تضمین میکند که حیوانات مواد مغذی کافی برای حفظ پاسخهای ایمنی قوی، که برای مقاومت در برابر
بیماریها و عفونتها ضروری است، را دریافت میکنند.
بهبود FCR معمولاً با افزایش مقاومت در برابر بیماری مرتبط است،
زیرا حیواناتی که تغذیه بهتری دارند، سلامت بهتری برای مبارزه با عوامل بیماری زا دارند.
اصول غذایی و سلامت روده
تقویت یک دستگاه گوارش سالم، باعث تقویت یکپارچگی مخاط و پرورش میکروبیوتای متعادل روده می شود
و در نتیجه سیستم ایمنی کلی را تقویت می کند.
دامهایی با FCR بهینهشده تمایل دارند هضم و جذب بهتری را نشان دهند.
که در نتیجه مشکلات گوارشی کمتری ایجاد میکنند و از سلامت بیشتری برخوردار هستند.
با اولویت بهینه سازی FCR، دامداران می توانند عادات غذایی سالم تری را در دام خود پرورش دهند، و سلامت کلی دام خود را تقویت کنند.
نتیجه گیری
با توجه به اینکه غذا یکی از مهمترین ارکان در حفظ سلامت و کارآیی حیوان است و همچنین حفظ کیفیت خوراک، نیازمند هزینه زیادی است،
به نظر می رسد درست آن است که به این بخش ازرشد دام و طیور نگاه و توجه ویژه ای داشته باشیم.
برای اطلاعات بیشتر در رابطه با بهبود خوراک، افزایش کارایی و کاهش هزینه ها میتوانید این لینک را مشاهده بفرمایید.
جهت کاهش FCR و افزایش کیفیت خوراک، اینجا را ببینید.