آنفلوانزای پرندگان یک بیماری ویروسی است که دستگاه تنفسی، دستگاه گوارش و سیستم عصبی، بسیاری از گونه های پرندگان را تحت تاثیر قرار می دهد.
عفونت ویروس آنفلوانزای پرندگان میتواند در اکثر گونه های پرندگان، اعم از اهلی و وحشی دیده شود.
ویروس آنفلوانزای پرندگان به لحاظ توانایی در ایجاد بیماری (بیماری زایی) و توانایی انتشار به سایر پرندگان بسیار متفاوت عمل میکند.
آنفلوانزا در گونه های مختلف پرندگان
گونه های وحشی پرندگان معمولاً به بیماری بالینی مبتلا نمیشوند، اما برخی از ویروس های آنفلوانزا موجب بیماری شدید یا مرگ
درجوجهها، بوقلمون و مرغ شاخدار می شوند. شدت بیماری از خفیف تا کشنده متغیرمیباشد.
سویه های کشنده از این ویروس میتوانند به سرعت، خصوصاً در جوجه های جوان، حمله کنند که ممکن است هیچ علائم بالینی دیگری جز مرگ ناگهانی نداشته باشد.
ویروس آنفلوانزای پرندگان با بیماری زایی کم تا متوسط به طور معمول در ایالات متحده در جمعیت پرندگان اهلی تشخیص داده می شود.
ویروس آنفلوانزای پرندگان توسط پرندگان مهاجر آبی که ناقل ویروس آنفلوانزا هستند، دوباره به پرندگان اهلی انتقال می یابند.
علائم بالینی بسیارمتفاوت است و به عوامل زیادی ازجمله سن و گونه ی پرندگان تحت تاثیر،شیوهی پرورش و ماهیت بیماری زایی
سویههای ویروس آنفلوانزا بستگی دارد.
علائم بالینی
ژولیدگی پرها، نازک شدن پوسته ی تخم مرغ، افسردگی و کز کردگی، کاهش ناگهانی تولید تخم، از دست دادن اشتها، سیانوز ریش و تاج، ادم و ورم سر و صورت، پلک ها، تاج، ریش و مفصل پا، دهیدراته شدن بدن، ترشحات خونی از مجرای بینی، عدم تعادل از جمله کاهش توانایی در راه رفتن و ایستادن، خونریزی نقطه ای که به راحتی درکف پا و ساق پا، درگیری سیستم تنفسی، افزایش مرگ و میر و تلفات در گله.
علائم بالینی آنفلوانزای پرندگان با سایر بیماری های پرندگان مشابه است و ممکن است با برونشیت عفونی، لارنگوتراکئیت عفونی، وبای مرغان و اشکال مختلف بیماری نیوکاسل اشتباه گرفته شود.
تاریخچه، علائم و ضایعات معمولی ممکن است حاکی از اشکال خفیف آنفلوانزای پرندگان باشد.
تایید تشخیص بیماری با استفاده از آزمایش های سرولوژی، جداسازی و شناسایی ویروس ها صورت میگیرد. ویروس آنفلوانزای پرندگان بر اساس آنتی ژنهای سطحی هماگلوتینین (H) و نورآمینیداز (N) به سروتیپهایی تقسیم میشوند.
سروتیپ بسیار بیماریزای آنفلوانزای پرندگان که عامل شیوع بیماری در سال ۱۹۸۳-۱۹۸۴ در ایالات متحده و شیوع بیماری در سال ۱۹۹۴ در مکزیک بود H5N2 تشخیص داده شده است.
سروتیپ های H5 و H7 قادر به جهش و تبدیل شدن به فرم به شدت بیماری زا در طیور هستند و سایر انواع H به شکل بسیار پاتوژن جهش پیدا نکرده اند.
انتقال
پرندگان آلوده، ویروس را از مدفوع و ترشحات چشم و بینی، دفع میکنند.
حتی پرندگانی که بهبود یافتهاند، ویروس را کمتر از پرندگانی که آلوده هستند، دفع میکنند.
پرندگان بهبود یافته، ویروس را به طور متناوب، دفع میکنند لذا باید آنها را در طول عمرشان، آلوده به حساب آورد.
ویروس آنفلوانزا میتواند برای مدت طولانی در حرارت متوسط، زنده بماند.
بیماری میتواند از طریق اسکلت و استخوان، کود و یا by product های آلوده، منتقل شود.
آنفلوانزا به سادگی و از طریق کفش، لباس، شانههای تخم مرغ، دستگاهها و وسایل، به انسان انتقال مییابد.
حشرات و جوندگان هم میتوانند به طور مکانیکی، ویروس را از محل آلوده، به پرندگان مستعد، انتقال دهند.
پیشگیری
برای کنترل اشکال خفیف بیماری در گله های تجاری مرغ و بوقلمون یک برنامه ی واکسیناسیون به همراه قرنطینه در نظر گرفته می شود.
با این حال برای انواع کشنده تر این بیماری، قرنطینه شدید و کاهش سریع جمعیت گله های آلوده، تنها روش موثر جهت متوقف کردن آنفلوانزای مرغی می باشد.
با توجه به وجود مخزن ویروس آنفلوانزا در پرندگان آبزیِ وحشی، باید تمام تلاش خود را برای جلوگیری از تماس مستقیم یا غیرمستقیم بین طیور اهلی و آبزیان وحشی به کار گرفت.
افرادی که پرندگان وحشی (مخصوصاً پرندگان آبزی) را شکار میکنند باید قبل از ورود به مرغداری ها، لباس خود را به طور کامل عوض کرده و حمام کنند.
درمان
هیچ درمان موثری برای آنفلوانزای پرندگان وجود ندارد.
با این حال، پرورش خوب، تغذیه مناسب، و طیف گسترده ی آنتی بیوتیک ها ممکن است تلفات ناشی از عفونتهای ثانویه را کاهش دهند.
باید به خاطر داشت که گله های بهبود یافته، به دفع متناوب ویروس ادامه می دهند.
پس از حذف گله ی آلوده، تمام ساختمان ها باید تمیز و ضد عفونی شوند، همچنین بستر مرغ باید قبل از استفاده در زمین های قابل کشت کمپوست شوند.
برای مطالعه کامل مقاله اینجا کلیک کنید.