آنفلوآنزای طیور:
آنفلوآنزای طیور یک بیمای عفونی در پرندگان ناشی از ویروس آنفلوآنزای تیپ A میباشد.
پرندگان آبزی مهاجر به خصوص اردک وحشی، مخزن طبیعی ویروسهای آنفلوآنزای A میباشند و آنفلوآنزای طیور دارای فرم فوق حاد میباشد.
نگرانیهای بهداشت عمومی:
رخداد آنفلوانزای فوق حاد در اواسط سال ۲۰۰۳ در پرندگان در آسیا و بدنبال آن ابتلای تائید شده مورد انسانی که مورد توجه قرار گرفت.
بیشتر موارد مبتلایان در رخداد مذکور محدود به افرادی است که با پرنده زنده و یا لاشه پرنده تلف شده و همچنین ترشحات پرنده های مبتلا در معرض بیماری قرار گرفتهاند.
بیماری در اثر این ویروس پس از شروع در یک مسیر پیش رونده، سبب افزایش شدت بیماری و تلفات انسانی گردید که علایم با ذات الریه ویروسی شروع میشود.
پیامد ابتلای ویروس در خصوص بهداشت انسان، احتمال انتقال سریع بیماری از انسان به انسان میباشد که میتواند منجر به یک همه گیری خطرناک گردد.
این توانمندی در شرایطی در ویروس ایجاد میشود که بطور همزمان ابتلا به آنفلوانزای انسانی و پرندگان در فرد صورت پذیرد، به همین دلیل، جلوگیری از احتمال مذکور، ضرورت انجام تهمیداتی را میطلبد که مانع همزمانی دو بیماری در جمعیت انسانی گردد.
پخت متعارف و معمول در دمای بالاتر از ۷۰ درجه سانتی گراد به گونهای که حرارت مذکور به عمق گوشت برسد، باعث غیر فعال شدن ویروس H5N1 میشود.
ویروس H5N1 موجود در گوشت از طریق نگهداری در یخچال یا انجماد از بین نمی رود.
کشتار خارج از کشتارگاه مجاز خطرناک میباشد، هر چند مصرف گوشت حیوان مشکوک به بیماری و یا مبتلا مجاز نبوده و حیوانات مشکوک به آلودگی معدوم میشوند.
تخم مرغ میتواند حاوی ویروس H5N1 بر روی پوسته یا زرده و سفیده باشد.
تخم مرغ مشکوک به آلودگی نبایستی بصورت خام یا نیم پز (زرده شل) مصرف گردد .
شواهدی مبنی بر وجود ویروس در مصرف فرآوردههایی که روش صحیح و درست پخت را طی کردهاند در بررسیهای اپیدمیولوژیک گزارش نشده است.
بیشترین احتمال انتقال ویروس آنفلوانزای فوق حاد در زمان کشتار مرغ زنده مبتلا ایجاد میشود.
بنابراین لازم است رعایت حداکثری بهداشت در طی فرایند کشتار و پس از کشتار به منظور جلوگیری از تماس و نزدیکی طیور مبتلا با فرآوردههای دامی و با سایر فرآوردههای غذایی و یا سطوح و تجهیزات کشتار انجام گیرد.
اقدامات انجام شده
اقدامات انجام شده در رخداد اخیر بیماری انفلوانزا فوق حاد طیور از سویه H5N1 که در آسیا و اخیرا در اروپا انجام پذیرفته نشان میدهد بیشترین موارد بیماری انسانی از تماس مستقیم با پرندۀ بیمار و همچنین پرندۀ تلفشده حکایت دارد، ممکن است از تنفس گرد و غبار حاوی ویروس و احتمالا در تماس با سطوح آلوده به ویروس نیز عارض شود.
تجربه مناطقی که در آن بیماری رخ داده است نشان دهنده آن است که در مدیریت محدوده تولید، کشتار، پرکنی، تخلیه امعا و احشا در ارتباط با پرنده زنده، احتمال گسترش آلودگی را ایجاد میکند.
بنابر اطلاعات موجود بیشترین موارد ابتلا انسانی در طی مراحل کشتار و اقدام به کشتار ، پرکنی و تخلیه امعا و احشا صورت میگیرد.
لذا کشتارطیور خارج از کشتارگاه مجاز نمیباشد زیرا جلوگیری از آلودگی، مستلزم بهرهمندی از امکانات و وسایل حفاظتی میباشد.
مطالعات اخیر در خصوص رسوم موجود و فعالیت انجمنهای آموزش سلامت عمومی در خصوص این بیماری و خصوصا جمعیت روستایی و کسانی که در معرض بیشترین ریسک ابتلا قراردارند متمرکز شده است.
تغییر رفتار و آماده کردن مصرف کنندگان، جهت اصلاح عادات غذایی در حال حاضر جهت رفع احتمال همه گیری بیماری از اهمیت خاصی برخوردار است.
تغییر و اصلاح فعالیتهای مربوط به تغییرات رفتاری وپیشبرد سریع برنامههای اجتماعی اقتصادی، از نیازهای اساسی محسوب میشود.
در برنامه ریزی تولید صنعتی و تحت کنترل شدید دامپزشکی، طیور مبتلا یا آلوده نبایستی وارد زنجیره غذایی شوند تا احتمال ورود گوشت طیور مشکوک به آلودگی از طریق آلودگی دست مصرف کننده و یا کارگر رستوران به کلی منتفی گردد.
نکاتی که باید توجه کرد
ویروس در دمای پخت دمای ۷۰ درجه در مرکز و عمق گوشت غیرفعال میگردد.
مصرف گوشت مرغی که پخته شده باشد کاملا سالم میباشد.
گوشتی که بصورت کامل حرارت طبخ را دریافت کرده است برای مصرف انسانی سالم میباشد.
در مناطقی که بیماری آنفلوانزای فوق حاد شایع میباشد هرگونه تماس با گوشت خام ومنجمد با دست آلوده قبل از پخت می تواند خطرناک باشد.
ویروس میتواند در داخل یا سطح تخم مرغ وجود داشته باشد.
در فاز ابتدایی شیوع بیماری ویروس در آلبومین و زرده و سطح پوسته تخم مرغ وجود دارد.
بعضی از گونه ها از جمله اردک بومی ممکن است ویروس را بدون نشان دادن علایم بیماری دفع نمایند.
بعضی از طیور واکسینه شده بر علیه بیماری ممکن است بدون تظاهرات بیماری به ویروس ،آلوده شده باشند که امکان احتمالی آلودگی تخم مرغ در این مورد دقیقا معلوم نمیباشد.
مدت زمان بقای احتمالی ویروس در مدفوع در دمای مختلف ممکن است در میزان آلودگی سطحی پوسته تخم مرغ در طی مراحل بسته بندی، نگهداری و حمل و نقل برای انتقال آلودگی تاثیر گذار باشد.
فقط دریافت حرارت پخت میتواند در غیر فعال کردن ویروس موجود در داخل تخم مرغ موثر واقع شود. مصرف تخم مرغ گله های آلوده مجاز نیست.
تخم مرغ حاصل از طیور تخمگذار در مناطق مبتلا نبایستی به صورت خام یا به صورت نیم پز زرده عسلی، مصرف گردد.
پاستوریزاسیون و یا پخت تخم مرغ به میزان قابل توجهی احتمال بیماری را کاهش میدهد.
توصیههای بهداشتی برای کاهش خطر آلوده شدن به ویروس و همچنین انتقال آلودگی به چرخه غذایی به منظور کاهش احتمال آلودگی، عدم استفاده از تخته و کارد مشترک برای گوشت خام و پخته، عدم نگهداری همزمان گوشت خام و پخته، در صورت دست زدن به گوشت شستن دستها و از تخم مرغ خام و نیم پز برای تهیه فرآوردههای خوراکی اجتناب گردد.
منبع:
توجه:
استفاده ضدعفونی کنندۀ ویروکیل سبب کنترل آنفلوانزای فوق حاد پرندگان و کاهش انتقال آن از حیوان به انسان میشود.